- Dowód z Martyrologiów.
Ważnym dokumentem świadczącym o istnieniu święta Wniebowzięcia M. B. w Kościele katolickim, są Martyrologia lub kalendarze. Dla zrozumienia ich wielkiej wagi w kwestyi nas obchodzącej, również dla lepszej oryentacyi w tem, co poniżej powiemy, sądzimy, że nie od rzeczy będzie, podać krótką historyę powstania i rozwoju martyrologiów.
Za czasów prześladowań Kościoła, spisywali chrześcianie zeznania swych współbraci, męczenników, opisywali męki przez nich poniesione, cuda, jakie się nieraz za ich wstawiennictwem zdarzały. W Pontyfikale rzymskim jest powiedziane, że św. Klemens papież, podzielił Rzym na siedm rejonów i w każdym ustanowił wiarygodnego człowieka, zwanego notariuszem, który miał spisywać akta męczenników, przynależnych do jego rejonu; papież znowu św. Fabian przydzielił nadto do tej pracy 7 subdyakonów, nadzorujących wspomnianych notariuszów. Zwyczaj ten, wprowadzony w Rzymie naśladowały inne sławniejsze Kościoły na prowinyach, jak w Lyonie, Smyrnie, ALexandryi igdzie indziej.
Wnet okazała się praktyczna strona tych zarządzeń. Chrześcianie poczęli, mając takie akta, odczytywać je w rocznicę męczeństwa swych bohaterów wiary, którą oni prześlicznie „dniem urodzin, dies natalis” nazywali, a po przeczytaniu posyłali je innym Kościołom, aby i one w wierze się krzepiły i utwierdzały. Ponieważ przenoszenie odnośnych aktów było uciążliwem, porobiono z czasem krótkie z nich wyciągi i tak skrócone akta męczeńskie nazywają się martyrologia. Podają imię męczennika, króciutką jego biografię, rodzaj męczeństwa, cuda na jego wstawiennictwo zdziałane, wszystko w kilku zdaniach. Z czasem zamieszczano w martyrologiach imiona nie samych tylko męczenników, ale także i zwykłych świętych, biskupów itd. i również krótką ich biografię podawano. Potem w każdy dzień roku odczytywano w kościołach imiona i życiorys przypadającego na ten dzień jednego świętego, lub więcej, i tak pamięć ich święcono. W martyrologiach zapisywano także święta Pana Jezusa, Matki Bożej lub świętych, uroczyście w Kościele obchodzone. Stąd to martyrologia są niezmiernej wagi dla historyi kościelnej, dogmatyki i innych działów nauk teologicznych. Wskazują n. p. jak dawno zaczęto obchodzić w Kościele jakie święto, jak je rozumiano, a tem samem są świadectwem wiary wiernych w owych czasach, z których martyrologia pochodzą, w odpowiadające tym świętom tajemnice boże.
La gloria de la Santisima Virgen 